Aasaaska iyo Taariikhda JavaScript

JavaScript waa mid ka mid ah luqadaha barnaamijyada ee ugu muhiimsan ee maanta loo adeegsado, gaar ahaan horumarinta websaydhada. Waa luqad caalami ah oo ay isticmaalaan malaayiin horumariyayaal si ay u abuuraan websaydhyo firfircoon, is dhexgal leh, oo wax ku ool ah. Maqaalkan, waxaan si faahfaahsan u eegi doonaa aas-aaska iyo taariikhda JavaScript, sida ay ku bilaabatay iyo sida ay u horumartay ilaa maanta.

Aasaaska JavaScript

Taariikhda javascript

JavaScript waa luqad barnaamij oo heer sare ah, lagu qeexay sida luqad dhinaca macmiilka (client-side scripting language). Waxaa markii ugu horreysay la abuuray 1995-kii, waxaana looga jeedaa in lagu daro awood dheeraad ah bogagga webka iyada oo aan dib loo cusboonaysiin bogga oo dhan.

JavaScript waa luqad oo ah:

Luqul leh (Lightweight): JavaScript waxaa loogu talagalay in ay ku shaqeyso deegaanka shabakadda, waxayna caan ku tahay fudeydkeeda iyo dabacsanaanteeda.
Luqad Macmiil: Badanaa JavaScript waxa uu ka shaqeeyaa dhinaca macmiilka (browser), laakiin sidoo kale waxaa loo isticmaali karaa dhinaca adeegaha (server-side) sida Node.js.
Isku-urursan (Interpreted): JavaScript waxaa la akhriyaa oo la fuliyaa si toos ah iyadoo aan la isu rogin luqad mashiin, taasoo ka dhigaysa mid sahlan oo dhakhso leh.

Bilowga iyo Sameeyaha

JavaScript waxaa markii ugu horeysay sameeyay Brendan Eich oo ka tirsan shirkadda Netscape Communications Corporation, bishii May 1995. Eich wuxuu ku sameeyay JavaScript kaliya toban maalmood, isagoo adeegsanaya C++, Java, iyo Scheme sida ilaha dhiirrigelinta. Luqadda markii hore waxaa loo yaqaanay Mocha, ka dibna loo beddelay LiveScript, ugu dambeyntiina loo bixiyay JavaScript si loogu xayaysiiyo xiriirka ay la leedahay Java oo wakhtigaas caan ahayd.

Horumarka iyo Aqoonsiga

Netscape waxa ay sii deysay JavaScript iyada oo qayb ka ah Navigator 2.0 bishii September 1995. Isla markiiba, Microsoft waxay bilawday inay ku dartaan JavaScript browser-keeda, Internet Explorer 3.0, iyagoo magaca uga dhigay JScript si ay uga fogaadaan arrimo shati-bixin.

ECMA-262 iyo Standardization

1996-kii, Netscape waxay ECMA International u gudbisay luqadda si ay u noqoto heer caalami ah. ECMA (European Computer Manufacturers Association) waxay si rasmi ah u ansixisay JavaScript oo loo yaqaan ECMA-262, iyadoo magaca rasmiga ah ee heerka yahay ECMAScript. Nooca ugu horreeya ee ECMAScript (ES1) waxaa la daabacay June 1997.

Horumarka Noocyada Kala Duwan
ES3 (1999):

Taariikhda javascript

 Waxay soo kordhisay muuqaalada muhiimka ah sida Regular Expressions iyo try/catch error handling.
ES5 (2009): Waxay keentay horumar weyn oo ay ka mid yihiin Strict Mode iyo API-ga JSON.
ES6 (2015): Waxaa sidoo kale loo yaqaan ECMAScript 2015 (ES2015) ama ECMAScript 6 (ES6). Waxay soo kordhisay muuqaalada waaweyn sida classes, modules, iyo arrow functions, kuwaas oo si weyn u fududeeyay horumarinta.
Noocyada Ugu Dambeeyay iyo Mustaqbalka
JavaScript waxay sii waddaa inay horumarto sanad walba, iyadoo ECMAScript wax soo saarka sanad walba cusub la sii daayo. Noocyada ugu dambeeya waxay keenaan horumar dheeraad ah oo ku saabsan waxqabadka, fududaynta isticmaalka, iyo isku-dheellitirka muuqaalada. Tusaale ahaan, ES2017 waxay soo kordhisay async/await, taas oo si weyn u fududeysay maaraynta barnaamijyada asynchronous-ka.

Saameynta iyo Isticmaalka JavaScript

JavaScript waxay door muhiim ah ka qaadatay horumarinta webka. Waxay awood u siisay horumariyayaasha inay abuuraan bogag firfircoon oo is dhexgal leh oo ka duwan bogagii hore ee kaliya ah muuqaal ahaan. Iyadoo la adeegsanayo maktabado iyo qaab-dhismeedyo (frameworks) kala duwan sida React, Angular, iyo Vue.js, JavaScript waxay noqotay luqad muhiim ah oo dhinaca hore (frontend) iyo dhinaca dambe (backend) sida Node.js.

JavaScript waxay sidoo kale saameyn ku yeelatay horumarinta moobiilka iyo codsiyada desktop-ka iyada oo loo marayo teknoolojiyada sida React Native iyo Electron.

Gabagabo

Taariikhda javascript

JavaScript waxay ka timid bilow asal ahaan fudud waxayna u kortay luqad barnaamij oo muhiim ah oo loo adeegsado adduunka oo dhan. Horumarinteedu waxay muujineysaa sida warshadaha tiknoolajiyada ay ugu baahan yihiin luqad dabacsan, awood badan, oo la qabsan karta isbeddelada casriga ah. JavaScript waxay sii wadi doontaa inay noqoto mid ka mid ah luqadaha ugu muhiimsan ee barnaamijyada sanadaha soo socda, iyada oo sii wadeysa in la kordhiyo awooda iyo fursadaha horumarinta websaydhka iyo barnaamijyada kale.